១. សេចក្តីផ្តើម
មនុស្សក្នុងសាកលលោកគ្រប់ជាតិគ្រប់សាសន៍
សុទ្ធសឹងតែមានកិច្ចការត្រូវធ្វើទាំងអស់គ្នា គ្មានអ្នកណានៅស្ងៀមឡើយ
ព្រោះធម្មតាលោកបង្គាប់ឲ្យធ្វើ ។ ឯកិច្ចការរបស់អ្នកស្រុកទាំងអស់នោះ
ដែលនឹងចំរើនកើនឡើងតាមលំដាប់ទៅបាន ដោយសារតែមានពេល ម៉ោង - ថ្ងៃ - ខែ
- ឆ្នាំ ជាគ្រឿងកត់សំគាល់ ដូចមានពេលព្រឹក - ល្ងាច - ថ្ងៃ - យប់ ជាដើម ។
សូម្បីការសរសេរសំបុត្រស្នាមទៅមករកគ្នា ក៏ត្រូវចុះថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំខានមិនបានដែរ ។ ហេតុនេះ ការចេះចាំថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំ
មានប្រយោជន៍ជាច្រើនយ៉ាង ។ បើប្រទេសណាមិនប្រើពេល - ម៉ោង -
ថ្ងៃ - ខែ - ឆ្នាំទេ ប្រទេសនោះនឹងធ្វើការអ្វី ៗ ឥតកម្រិត ឥតរបរ ឥតក្របខ័ណ្ឌ ឥតរបៀប
មិនរៀបរយ នាំឲ្យការងារទាំងនោះច្របូកច្របល់រសេមរសាម គឺធ្វើការព្រឹកជាល្ងាច ៗ
ជាព្រឹក, ខែនេះជាខែនោះ, ឆ្នាំនេះជាឆ្នាំនោះ ចំណាំបានច្បាស់ប្រាកដតែរដូវថា
រដូវភ្លៀង, រដូវរាំង, រដូវទឹកឡើង, រដូវទឹកស្រក
នឹងរដូវស្លឹកឈើជ្រុះជាដើម ។ ពុំនោះសោត គេទុកដាក់នូវមនុស្សពួកនោះ
ថាជាមនុស្សល្ងង់ខ្លៅ តួយ៉ាងដូចជាមិលក្ខៈ គឺមនុស្សព្រៃ, មនុស្សព្នង ដែលអាស្រ័យនៅក្នុងកោះតូចតាច ឆ្ងាយដាច់ស្រយាលពីគេ ឬអាស្រ័យជ្រកនៅក្នុងព្រៃជ្រៅជាយកៀនកោះ ជាចន្លោះប្រទេសរបស់គេ, មនុស្សចំពូកនេះប្រើតែគំនូសជំនួសអក្សរ
តាំងពីរកើតទល់គ្នានឹងស្លាប់ទៅវិញ ពុំដែលបានស្គាល់នូវរសជាតិនៃអារ្យធម៌នឹងគេសោះ ។
ហេតុដូច្នោះ បានជាលោកអ្នកប្រាជ្ញជាន់ដើមកំណត់ឲ្យប្រើពេល - ម៉ោង - ថ្ងៃ - ខែ -
ឆ្នាំ ហៅថា "សករាជ" ជាគ្រឿងចំណាំ ។
២. និយមន័យ សករាជ
សករាជ មានពាក្យ ស័កៈ និង រាជ ។ ស័កៈ មានន័យថា កាលសម័យ
ការរាប់លំដាប់ឆ្នាំ ។ រាជ មានន័យថា ស្ដេច ឬអច្ឆរិយបុគ្គល ។ សករាជ
មានន័យថា ការរាប់ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ ឬយកត្រឹមតែឆ្នាំរៀងមក ពីថ្ងៃ ឬខែ
ឬឆ្នាំ ដែលបុគ្គលអស្ចារ្យ ឬហេតុអស្ចារ្យណាមួយ ដែលជនានុជនបានកត់ត្រាទុក
។ ពាក្យថា សករាជ (ឬ ស័ក)
នេះកើតឡើងអំពីជនមួយពួក ហៅថាពួក តាត៌
នៅក្នុងតំបន់មួយខាងទិសពាយ័ព្យប្រទេសឥណ្ឌា កាលពុទ្ធសករាជ ៦២១ ឆ្នាំ ជនពួកនេះបានលុកលុយចូលមកវាតអំណាចក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា
ប៉ែកខាងលិច បានតាំងក្សត្រិយ៍ជាតិរបស់ខ្លួនមានព្រះនាមថា សកៈ (ឝក) ឬ
សាលិវាហនៈ (ឝាលិវាហន) ក៏តាំងការរាប់ឆ្នាំតាំងពីមួយរៀងមក ហៅរបៀបការរាប់ឆ្នាំនោះជា
ស័ក (ឝក) ឬ សករាជ (ឝក--), ដែលចំណេរតមក
ហៅថា មហាសករាជ ជាប់មានមកក្នុងប្រទេសយើងរៀងដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរថា ព្រះបាទសម្ដេចព្រះអរិដ្ឋពលពាហនោ
(ព្រះកេតុមាលា) បានតាំងមហាសករាជ ១ ក្នុងកាលពុទ្ធសករាជ ៦២១; ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបទុមសុរិយវង្សបានតាំងចុល្លសករាជ
១ ក្នុងកាលពុទ្ធសករាជ ១១៨៣ ( ម. ព. ស័ក ផង) ។
៣. ការប្រើសករាជក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
ក្នុងប្រទេសកម្ពុជាសករាជដែលគេនិយមប្រើសព្វថ្ងៃនេះ មាន ៤ យ៉ាងគឺ៖
ពុទ្ធសករាជ
គ្រិស្តសករាជ
មហាសករាជ
ចុល្លសករាជ
ឯសករាជទាំង នេះគេរៀបរៀងតាមលំដាប់ដែលកើតមុន
កើតក្រោយ ដូចតទៅនេះ គឺៈ
ពុទ្ធសករាជ កើតមុនសករាជ ទាំង
៣,
គ្រិស្តសករាជ កើតក្រោយ ព. ស.
៥៤៣ ឆ្នាំ,
មហាសករាជ -ដ- -ដ- ៦២១ -ដ-,
ចុល្លសករាជ -ដ- -ដ- ១.១៨១ -ដ-
។
ពុទ្ធសករាជ និងមហាសករាជ ប្រាកដជាមានដើមកំណើតកើតឡើងក្នុងប្រទេសឥណ្ឌា
ដោយសារជនជាតិឥណ្ឌាសាយភាយចូលមកក្នុងប្រទេសខ្មែរយើងផង បានជាខ្មែរយើងចាប់និយមប្រើពុទ្ធសករាជ
និងមហាសករាជខ្លះ តាមអារ្យធម៌ឥណ្ឌៀតាំងពីសម័យនោះមក ។ តែកាលពីសម័យនគរភ្នំជាដំបូង រហូតមកទល់គ្នានឹងសម័យនគរធំ
ជនជាតិខ្មែរពុំទាន់បានប្រើពុទ្ធសករាជ និង ចុល្លសករាជជាផ្លូវការនៅឡើយទេ ប្រើតែមហាសករាជមួយយ៉ាងប៉ុណ្ណោះ
លុះមកដល់ខាងចុងសម័យនគរធំ ទើបមានប្រើចុល្លសករាជផងជាផ្លូវការ រួមជាមួយពុទ្ធសករាជ និងមហាសករាជ
រឿងនេះដឹងបានដោយសារមានសិលាចារឹកជាភស្ដុតាង ។ ចំណែកគ្រិស្តសករាជ ចាប់ផ្ដើមប្រើក្នុងប្រទេសកម្ពុជា
តាំងពីរជ្ជកាលនៃព្រះបាទសម្ដេចព្រះហរិរក្សរាមាឥស្សរាធិបតី (ព្រះអង្គដួង) គឺតាំងពី ព.
ស. ២៣៩១ គ. ស. ១៨៤៧ រៀងមក ដោយសារប្រទេសបារាំងសែស និងប្រទេសកម្ពុជា មានការទាក់ទងគ្នាតាំងពីសម័យនោះមក
។
៤. ដើមកំណើតនៃសករាជទាំង ៤
គេប្រើប្រាស់សករាជ ឬការរាប់ ថ្ងៃ
ខែ ឆ្នាំ ដើម្បីកំណត់សំគាល់ពេលវេលាសម្រាប់ធ្វើការងារនៅក្នុងជីវភាពរស់នោប្រចាំថ្ងៃ
។ សករាជត្រូវបានគេបង្កើតឡើងទៅតាមព្រឹត្តិការណ៍អស្ចារ្យ ឬសំខាន់ណាមួយដែលបានកើតឡើង ហើយកំណត់ជា
កាលបរិច្ឆេទ រាប់ ថ្ងៃ ខែ ឆ្នាំ តាំងពីពេលដែលព្រឹត្តិការណ៍នេះបានកើតឡើងរហូតមក ។ ហេតុនេះហើយបានជា
សករាជនីមួយៗតែងតែមានការរាប់ខុសៗគ្នាងអាស្រ័យលើព្រឹត្តិការណ៏ដែលបានកើតឡើង ។
ក្នុងប្រទេសនីមួយៗតែងតែកំណត់យក សករាជមួយឬច្រើនសំរាប់ធ្វើការកត់ត្រា កាលបរិច្ឆេទ
ពង្សាវតា ប្រវត្តសាស្ត្រ និង រឿងហេតុផ្សេងៗទៀត ដើម្បីកំណត់ពេលវេលាជាក់លាក់ណាមួយដែលបានកើតឡើង
។
៤.១. ពុទ្ធសករាជ
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគទី ១ ទំព័រ
៦២៩ ប្រាប់ថា ពុទ្ធសករាជ គេកំណត់រាប់ចំនួនថ្ងៃខែឆ្នាំ
តាំងពីក្រោយថ្ងៃដែលព្រះពុទ្ធអង្គ
ទ្រង់ចូលបរិនិព្វានទៅបានមួយថ្ងៃរៀងមក ។ ព្រះសក្យមុនីគោតមទ្រង់ចូលបរិនិព្វាននៅថ្ងៃអង្គារ
១៥ កើត ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់,
រាប់ពីត្រឹមថ្ងៃ
១ រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំនោះមក ជាពុទ្ធសករាជ ។ ការរាប់ពុទ្ធសករាជ
ជាការកំណត់ថ្ងៃខែឆ្នាំរបស់ពួកពុទ្ធសាសនិកជន សម្រាប់ប្រើខាងសាសនា
ដែលហៅថា "បកសករាជ" ។ របៀបនេះ
រាប់យកចំណែកខាងរនោចខែមួយមុនមកប៉ះរួមនឹងខ្នើតខែបន្ទាប់នោះជា ១ ខែ
គឺត្រូវរាប់ពីថ្ងៃ ១ រោច ខែពិសាខ មកដល់ថ្ងៃ ១៥ កើត ខែជេស្ឋ ជា ១ ខែ ។ល។
ពីថ្ងៃ ១ រោច ខែចេត្រ មកដល់ថ្ងៃ ១៥ កើត ខែពិសាខ ជា ១ ខែ (ពេញជា ១ ឆ្នាំ) រាប់យ៉ាងនេះរៀងរាល់ឆ្នាំ, បើរាប់ពីលើមកដល់ត្រឹមណា
ត្រូវទុកថ្ងៃខែនោះជាបច្ចុប្បន្នកាល
មិនទាន់ពេញថាជាសករាជដែលកន្លងទៅហើយទេ, ដូចជាកាលពីក្នុងថ្ងៃ ១៥ រោច ខែស្រាពណ៍ ឆ្នាំមមី
បន្ទាប់ឆ្នាំពុទ្ធបរិនិព្វាន ត្រូវរាប់ថា ពុទ្ធសករាជកន្លងទៅហើយបាន ១
ឆ្នាំ ៣ ខែ ១៤ ថ្ងៃ (កន្លងទៅហើយបានប៉ុន្មាន ត្រូវថាត្រឹមប៉ុណ្ណោះ), តែបើប្រើខាងការសរសេរសំបុត្រចុតហ្មាយ
កត់ត្រាចុះក្នុងគម្ពីរក្បួនច្បាប់ទាំងពួង
ឬនិយាយស្ដីប្រាប់គ្នាតាមធម្មតានោះ
ត្រូវរាប់ចេញចំនួនសករាជយកត្រឹមឆ្នាំមមីដែលចូលក្នុងរវាងឆ្នាំ គំរប់ ២
នុ៎ះឯងថា ពុទ្ធសករាជ ២ ឆ្នាំ ឬពុទ្ធសករាជ ២, បើប្រើអក្សរសង្ខេបត្រូវប្រើអក្សរជា ព. ស. ២ ។ ពុទ្ធសករាជនេះ
ចាប់ផ្ដើមកើតមានឡើងជាដំបូងនៅក្នុងប្រទេសឥណ្ឌៀ
ដោយពួកពុទ្ធបរិស័ទមានព្រះសង្ឃជាដើមក្នុងប្រទេសនោះកំណត់ឲ្យប្រើ ឡើង
ចាប់រាប់តាំងពីក្រោយថ្ងៃដែលព្រះពុទ្ធអង្គទ្រង់ចូលបរិនិព្វានទៅ បាន ១
ថ្ងៃ គឺកំណត់រាប់តាំងពីត្រឹមថ្ងៃពុធ ១ រោច ខែពិសាខ ឆ្នាំម្សាញ់នោះមក
ឲ្យឈ្មោះថាជាពុទ្ធសករាជ ដោយមានថ្ងៃបរិនិព្វាននៃព្រះពុទ្ធជាគោលចារិក, ហើយតមកក្នុងប្រទេសនានា
ដែលជាប្រទេសកាន់ព្រះពុទ្ធសាសនា ដូចប្រទេសខ្មែរជាដើម ក៏និយមប្រើត ៗ
គ្នាមករហូតដល់សព្វថ្ងៃនេះ ។
ឯប្រទេសឥណ្ឌាកាលពីសម័យមុន
ដែលពុំទាន់មានពុទ្ធសករាជនៅឡើយ គេនិយមប្រើបុរាណសករាជ
គឺសករាជខាងសាសនាព្រាហ្មណ៍ជាច្រើនពាន់ឆ្នាំមកហើយ ។
លុះដល់មានពុទ្ធសករាជ ប្រទេសឥណ្ឌា ក៏ចាប់ប្រើពុទ្ធសករាជជាប់ឡើង ។
ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ ប្រទេសឥណ្ឌាឈប់ប្រើពុទ្ធសករាជទៅហើយ តែគេប្រើសករាជអ្វីយើងមិនបាច់និយាយ ។
៤.២. គ្រិស្តសករាជ
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគទី ២ ទំព័រ ៧៩៧
ប្រាប់ថា គ្រិស្តសករាជនេះ
គេបង្កើតឡើងតាមនាមនឹងពង្សាវតានៃសាស្ដាម្នាក់ឈ្មោះ យេស៊ូ ឬ យេស៊ូវ -
គ្រិស្ត (Jésus ou Jésus -
Christ) ជាអ្នកបង្កើតលទ្ធិ ឬសាសនាមួយ ហៅថាសាសនាគ្រិស្ដ «Religion Chretienne» ក្នុងកាលសតវត្សរ៍ទី
៦ នៃពុទ្ធសករាជ (ព. ស. ៥៤៣) ។ ពិតមែនតែព្រះយេស៊ូ - គ្រិស្ត ទទួលមរណភាពក្នុង
ព. ស. ៥៧៦ ក្នុងអាយុគំរប់ ៣៣ ឆ្នាំ
តែគេបានតាំងសករាជនោះគិតពីថ្ងៃដែលសាស្តានេះកើត គឺក្នុង ព. ស. ៥៤៣
ហៅថា គ្រិស្តសករាជ សរសេរអក្សរសង្ខេបថា គ. ស. គឺសករាជដែលគេនិយមប្រើក្នុងប្រទេសអឺរុបនឹងប្រទេសអាស៊ីជាច្រើន
ក្នុងសម័យសព្វថ្ងៃនេះ ។
៤.៣. មហាសករាជ
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគទី ១ ទំព័រ ៧២២
នឹងភាគទី ២ ទំព័រ ១០៨១ ប្រាប់ថា ស័ក ប្រែថា "កាល", សម័យយុគ ...,"
រាជ
ប្រែថា "ស្ដេច" ។ ការរាប់ថ្ងៃខែឆ្នាំ ឬការរាប់ត្រឹមតែឆ្នាំ
តាមកាលកំណត់ដែលតាំងទុកពីមួយរៀងមកដោយមានបុគ្គលអស្ចារ្យ
ឬដោយមានហេតុអស្ចារ្យណាមួយ
ដែលពួកជនានុជនអ្នកគោរពត្រូវកត់ត្រាទុកមិនឲ្យបាត់, ត្រូវប្រើក្នុងសំបុត្រចុតហ្មាយជាដើម
បង្កើនមួយលេខរៀងរាល់ឆ្នាំ ហៅថា "សករាជ" ៗ
នេះកើតឡើងអំពីជនមួយពួកហៅថា ពួកតាត៌
នៅក្នុងតំបន់មួយខាងទិសពាយ័ព្យប្រទេសឥណ្ឌៀ ក្នុងកាល ព. ស. ៦២១ ន្នាំ ។
កាលជនពួកនេះមានជ័យជំនះក្នុងការលុកលុយចូលមកវាតអំណាចក្នុង
ប្រទេសឥណ្ឌៀប៉ែកខាងលិច បានតាំងក្សត្រជាតិរបស់ខ្លួនមានព្រះនាមថា សកៈ
ឬសាលិវាហនៈ, ហើយក៏ចាប់ផ្ដើមរាប់ឆ្នាំតាំងពីមួយរៀងមក, ហៅរបៀបការរាប់ឆ្នាំនោះថា "ស័ក ឬសការជ"
ដែលចំណេរតមក ហៅថា "មហាសករាជ" ប្រែថា "សករាជធំ"
នេះកើតមុនចុល្លសករាជ ៥៦០ ឆ្នាំ, ជាប់មានប្រើក្នុងប្រទេសខ្មែរយើងតាំងពីរវាងសតវត្សរ៍ទី១០
នៃពុទ្ធសករាជ (ព. ស. ៩២១) រហូតមកដល់សព្វថ្ងៃនេះ ប្រើអក្សរសង្ខេបថា ម. ស.1។
មហាសករាជ
ប្រាកដជាកើតឡើងក្នុងប្រទេសឥណ្ឌៀជាដំបូងក្នុង ព. ស. ៦២១ ឆ្នាំ
អំពីជនពួកមួយ ដែលមានរៀបរាប់ខាងលើនេះ,
មិនមែនកើតឡើងជាដំបូងនៅប្រទេសខ្មែរដោយព្រះកេតុមាលាតាំងឡើង
ក្នុង ព. ស. ៦២១ នោះទេ ។
ក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរ ភាគទី ២ ថា
ព្រះកេតុមាលាកាលស្ដេចឡើងគ្រងរាជសម្បត្តិក្នុង ព. ស. ៦២១ ឆ្នាំមែន
ជាមួយនឹងឆ្នាំដែលប្រទេសឥណ្ឌៀបង្កើតឲ្យប្រើមហាសករាជ, ប៉ុន្តែទ្រង់ពុំទាន់បញ្ញត្តឲ្យប្រើមហាសករាជ
ក្នុងឆ្នាំនោះនៅឡើយទេ ។ លុះដល់មក ព. ស. ៦២៣ ឆ្នាំ
ព្រះកេតុមាលាទ្រង់បានទទួលឥន្ទ្រាភិសេកជាថ្មី ក៏តាំងជាមហាសករាជដរាបមក
។ (ត្រង់នេះហើយប្រហែលជា ព្រះកេតុមាលាបញ្ញត្តឲ្យប្រើមហាសករាជ
តាមប្រទេសឥណ្ឌៀ ហើយគេនិយមថា ព្រះកេតុមាលាផ្ដើមបង្កើតមហាសករាជ
ជាប្រឋមនៅប្រទេសខ្មែរ) ។
៤.៤. ចុល្លសករាជ
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគទី ១ ទំព័រ ១៥២
ប្រាប់ថា ចុល្លសករាជ ប្រែថា "សករាជតូច" ៗ
នេះចាប់ផ្ដើមតាំងឡើងនៅថ្ងៃច័ន្ទ ១២ កើត ខែចែត្រ ឆ្នាំកុរឯកស័ក ព.ស. ១១៨១។
ក្នុងវចនានុក្រមខ្មែរ ភាគទី ២ ទំព័រ ១.០៨១
ប្រាប់ថា ក្នុងព្រះរាជពង្សាវតារខ្មែរថាព្រះបាទសម្ដេចព្រះអរិដ្ឋពលពាហនោ
(ព្រះកេតុលាមា) បានតាំងមហាសករាជ ១ ក្នុងកាល ព. ស. ៦២១ ។
ព្រះបាទសម្ដេចសន្ធិពអមរិន្ទបរមព្រហ្មកិល (ពញាក្រែក) បានតាំងចុល្លសករាជ ១
ក្នុងកាល ព. ស. ១១៨១ ក្នុងឆ្នាំដែលទ្រង់បានសោយរាជ្យនៅនគរធំ ។
ក្នុងច្បាប់រាជពង្សាវតារក្រុងកម្ពុជាធិបតីខ្សែ ២
ប្រាប់ថា គ. ស. ៦៣៩ ព្រះបាទសម្ដេចព្រះបទុមសុរិយាវង្ស
ស្ដេចតាំងឲ្យមានជាចុល្លសករាជឡើងរាប់ ១ រៀងមក។ ក្នុងច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារក្រុងកម្ពុជា
ដែលលោកទេពពិទូរ ឈឹម - ក្រសេម បានរួបរួមឡើងជាថ្មីថា
ក្សត្រមនបានតាំងឡើងជាដំបូងក្នុងប្រទេសមននោះក៏បាន ។ បើនឹងយល់ថា
ក្សត្រខ្មែរ បានតាំងចុល្លសករាជឡើងជាដំបូងក្នុងប្រទេសខ្មែរក៏បានដែរ ។
ប៉ុន្តែ ត្រូវយល់ថា មានតែព្រះបាទជយវរ្ម័នទី១
ទ្រង់បានតាំងចុល្លសករាជឡើងជាដំបូង ក្នុងឆ្នាំដែលទ្រង់បានសោយរាជ្យ ក្នុង
ព. ស. ១១៨១ នេះឃើញគួរជាង ព្រោះក្សត្រអង្គនេះសោយរាជ្យនៅនគរវត្ត
ហើយបានតាំងប្រើចុល្លសករាជដរាបមក (ដែលថាយ៉ាងនេះដោយអាងច្បាប់ព្រះរាជពង្សាវតារដែលលោកទេពពិទូរ
ឈឹម - ក្រសេម រួបរួមជាន់ក្រោយ) ។
៥. សនិដ្ឋាន
ការរៀបរៀងអត្ថបទសករាជខាងលើនេះ
ឃើញថាត្រឹមត្រូវល្មមទុកជាគំនិតទៅអនាគតបាន
ដោយមានក្បួនតម្រាជាភស្ដុតាងគ្រប់សករាជ ប៉ុន្តែបើពិនិត្យអំពីការប្រើសករាជនៅប្រទេសខ្មែរយើង
ក្នុងសម័យបច្ចុប្បន្ននេះ ជាផ្លូវការក្ដី ជាសាធារណៈក្ដី
ឃើញច្រើនតែប្រើគ្រិស្តសករាជពុំសូវមានប្រើពុទ្ធសករាជឡើយ ។ ហេតុនេះ
ក្នុងសម័យនេះ គួរលើកយកពុទ្ធសករាជមកចុះប្រើជាផ្លូវការ
និងប្រើជាសាធារណៈទុកជាសរណៈដល់ពុទ្ធសករាជ នេះឃើញថាជាទីសមរម្យដល់ប្រទេសកាន់ពុទ្ធសាសនា
ដូចជាប្រទេស ថៃ ជាដើម ។
យើងខ្ញុំសូមអំពាវនាវដលរដ្ឋាភិបាល
និងប្រជាជនខ្មែរទាំងអស់អោយជូយប្រើប្រាស់ ពុទ្ធសករាជជាផ្លូវការទាំងអស់គ្នាដោយហេតុថា
ប្រទេសកម្ពុជាយើងបច្ចុប្បន្នបានប្រកាស់យកសាសនាព្រះពុទ្ធ ជាសាសនារបស់រដ្ឋ
ហើយមានប្រជាជនគោរព្ឋប្រត្តិបត្តិដ៏ច្រើនលើសលុប់ ។ ប៉ុន្តែបែរជានៅតាមស្ថាប័ន
ឬក្រសួងក្នុងរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាមួយចំនួនបានប្រើប្រាស់គ្រិស្តសករាជ
ក្នុងការចុះកាលបរិច្ឆេទលើឯកសារ ឬលិខិតស្នាមផ្សេងៗជាផ្លូវការទៅវិញ ។ ប្រការដែលសង្គមខ្មែរមិនសូវចាប់អារម្មណ៍ពីការប្រើប្រាស់សករាជជាតិ
គឺវានឹងជំរុញឲ្យមានការបាត់បង់សករាជរបស់ខ្លួនទៅថ្ងៃក្រោយ ហើយក៏នឹងនាំឲ្យមានការបាត់បង់នូវវប្បធម៌
ប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់ដែលជាអត្តសញ្ញាណជាតិខ្លួនមួយផ្នែកធំផងដែរ ។ គ្រប់ជាតិសាសន៍ក្នុងសកលលោក គេតែងតែរក្សាវប្បធម៌
ឬអត្តសញ្ញាណជាតិរបស់គេ ក្នុងនោះរួមមានទាំងសករាជផង ដូចជានៅក្នុងប្រទេសអឺរ៉ុប
គេរក្សាគ្រិស្តសករាជ ជាវប្បធម៌របស់គេ ហើយនៅក្នុងបណ្ដាប្រទេសមួយចំនួនទៀត
ដែលគោរពព្រះពុទ្ធសាសនា ដូចជាប្រទេសថៃជាដើម គេរក្សាសករាជជាប្រពៃណីទំនៀមទម្លាប់របស់គេ
គឺពុទ្ធសករាជ។ ដោយឡែកតែនៅប្រទេសកម្ពុជា ដែលគោរពព្រះពុទ្ធសាសនាដែរ ប៉ុន្តែនាំគ្នានិយមប្រើតែគ្រិស្តសករាជទៅវិញ
។ ការអំពាវនាវបែបនេះ គឺមិនមែនមានន័យថា ជាការរើសអើងជាតិសាសន៍នោះទេ។ ប៉ុន្តែគឺដើម្បីចង់ឲ្យសង្គមខ្មែរនាំគ្នារក្សាទុកសករាជជាតិ
ដើម្បីតំណាងអត្តសញ្ញាណជាតិខ្មែរឲ្យនៅគង់វង្សតទៅមុខយូរអង្វែងតទៅមុខទៀតតែប៉ុណ្ណេះ
។
៦. ឯកសារយោង
www.rfa.org
ដោយៈ វិចិត្រ
No comments:
Post a Comment